Tên huý: Lê Hoàn

Quê quán: Làng Bảo Thái, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.

Lê Hoàn sinh năm 941, mất năm 1005. Ông là người mở nghiệp nhà Tiền Lê, nguyên là Thập đạo tướng quân thời Đinh (Lê Hoàn theo Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, được phong đến Thập đạo tướng quân).

Tháng 7/980, được suy tôn lên ngôi, đóng đô ở Hoa Lư.

Tháng 10/980, Lê Hoàn sai Giang Cự Vọng sang Tống lập kế hoãn binh, để chuẩn bị thế trận giữ nước.

Tháng 4/981, nhà Tống cử nhiều tướng cùng 30.000 quân sang xâm lược Đại Cồ Việt. Lê Hoàn cho xây dựng trận địa cọc ngầm ở khu vực cửa sông Bạch Đằng, dùng mưu trá hàng dụ địch vào trận địa mai phục, đồng loạt tiến công giết hàng vạn quân Tống, chém đầu tướng chỉ huy Hầu Nhân Bảo. Thừa thắng bao vây tiêu diệt đội kỳ binh địch ở Tây Kết (Khoái Châu, Hưng Yên), bắt sống một số tướng địch, buộc nhà Tống bãi binh.

Năm 982, nhân vua Chiêm Thành bắt giam sứ thần nước Đại Cồ Việt là Từ Mục và Ngô Tử Canh, Lê Hoàn xuất quân đánh, buộc Chiêm Thành phải thần phục. Ông là người có công lớn trong việc “Kháng Tống, Bình Chiêm” để giữ yên bờ cõi. 

Năm 1005, Lê Đại Hành mất, các con tranh giành nhau ngôi vị dẫn đến cốt nhục tương tàn.

Năm 1009, qua 3 đời vua, triều đại Tiền Lê kết thúc.