Tên huý: Trần Cảnh

Quê quán: Làng Tức Mặc, phủ Thiên Trường (nay thuộc xã Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định).

Ông sinh ngày 16 tháng 6 năm Mậu Dần (1218), mất năm 1277.

Năm 1225, lên ngôi vua do sự sắp đặt của chú họ là thái sư Trần Thủ Độ.

Năm 1241, cầm quân đi đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình thuộc Châu Khâm và Châu Ung nhà Tống để dẹp nạn cướp ở phía bắc.

Năm 1252, cầm quân chống Chiêm Thành, giữ yên bờ cõi phía nam của tổ quốc.

Năm 1258, chỉ huy trận đánh lớn chống quân Mông Cổ ở Bình Lệ Nguyên (nay thuộc huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) và trận đánh bại quân Mông Cổ ở Đông Bộ Đầu (khu vực gần cầu Long Biên, Hà Nội), kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông lần thứ nhất (1258).

Dưới thời Trần Thái Tông (1225-1258), các lĩnh vực quân sự, chính trị, văn hóa, tôn giáo, hành chính đều được củng cố và phát triển. Trần Thái Tông còn đặc biệt quan tâm đến việc đắp đê Sông Hồng và những đê sông thuộc Thanh Hóa. Tác giả "Khóa hư lục".

Tên huý: Trần Hoàng

Năm 1258, vua Thái Tông nhường ngôi lại cho con mình là Trần Hoảng, tức Trần Thánh Tông, để trở thành Thái Thượng hoàng.

Ông là vị vua nhân hậu, hòa ái; đã cùng với Trần Nhân Tông hai lần đánh tan quân Nguyên - Mông xâm lược trong thời gian làm Thái Thượng hoàng.

Nguyên danh : Trần Quốc Tuấn

Trần Hưng Đạo là một nhà chính trị, nhà quân sự, tôn thất hoàng gia Đại Việt thời Trần.

Trần Hưng Đạo thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Cuộc đời và sự nghiệp của Hưng Đạo đại vương (Trần Hưng Đạo) gắn liền với cuộc kháng chiến chống đế quốc xâm lược Nguyên - Mông của nhân dân Đại Việt.

Vào thế kỷ 13, quân Nguyên - Mông ba lần xâm lược nước ta, nhưng với tầm nhìn chiến lược và sự chỉ huy của nhà quân sự thiên tài Trần Hưng Đạo, quân và dân Đại Việt đã ba lần đánh tan các đạo quân xâm lược hùng mạnh, lập nên những chiến công kỳ vĩ, bảo vệ vững chắc bờ cõi của quê hương, đất nước.

Trong cả 3 lần quân Nguyên - Mông tấn công Đại Việt, ông đều được vua Trần cử làm tướng chống trận. Đặc biệt ở kháng chiến chống Nguyên - Mông lần thứ 2 và thứ 3, ông được vua Trần Nhân Tông phong làm Tiết chế các đạo quân thủy bộ. Dưới tài lãnh đạo của ông, quân dân Đại Việt chiến thắng ở Chương Dương, Hàm Tử, Vạn Kiếp, Bạch Đằng, đuổi giặc ra khỏi nước, được phong tước Hưng Đạo Vương.

Sau khi kháng chiến chống Nguyên - Mông lần thứ 3 thành công, ông về trí sĩ ở trang viên của mình tại Vạn Kiếp. Tuy nhiên, các vua Trần vẫn thường xuyên đến vấn kế sách.

Ông mất ngày 20 tháng 8 năm Canh Tý (tức ngày 5 tháng 9 năm 1300), thọ 74 tuổi. Nhân dân đương thời lập đền thờ ông gọi là Đền Kiếp Bạc. Triều đình đã tôn phong ông là Thái sư Thượng phụ, Thượng Quốc công, Nhân Vũ Hưng Đạo đại vương; nhân dân Đại Việt suy tôn Ngài là Cửu thiên Vũ đế Đức Thánh Trần và lập đền thờ tưởng nhớ công lao to lớn của Ngài ngay trên nền vương phủ là Đền Kiếp Bạc.

Tư tưởng giữ nước lấy dân làm gốc, tri thức quân sự, cách dùng người, lòng trung quân ái quốc của Trần Hưng Đạo luôn là bài học sâu sắc đối với các thế hệ hôm nay và mai sau.

Tên huý: Trần Khâm 

Quê quán: Làng Tức Mặc, phủ Thiên Trường (nay là xã Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định).

Trần Nhân Tông sinh ngày 7/12/1258 (tức ngày 11 tháng 11 năm Mậu Ngọ), mất năm 1308. Ông là con trưởng Trần Thánh Tông, năm 16 tuổi được lập làm thái tử, lên ngôi 1278, lấy niên hiệu Thiệu Bảo (1279 - 1284), Trùng Hưng (1285 - 1293).

Năm 1282, trước nguy cơ xâm lược của quân Nguyên - Mông (Trung Quốc), Trần Nhân Tông triệu tập hội nghị Bình Than (10/1282), cùng thượng hoàng Trần Thánh Tông mở Hội nghị Diên Hồng (1285) tại kinh đô Thăng Long để bàn kế sách chuẩn bị kháng chiến và thống nhất ý chí quyết tâm bảo vệ tổ quốc.

Nhờ đoàn kết được lực lượng, dựa vào sức mạnh cả nước, biết sử dụng nhân tài, Trần Nhân Tông đã lãnh đạo quân dân Đại Việt hai lần đánh bại quân Nguyên - Mông xâm lược (1285 và 1288), thực hiện chính sách ngoại giao khôn khéo với nhà Nguyên - Mông và các nước láng giềng, tạo cơ sở giữ gìn toàn vẹn bờ cõi quốc gia, phát triển đất nước.

Năm 1293, truyền ngôi vua cho con là Trần Anh Tông để làm Thái Thượng hoàng.

Trần Nhân Tông sùng đạo Phật, năm 1299, xuất gia đi tu ở núi Yên Tử (huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh) và mất tại đó, được tôn là đệ nhất tổ giáo phái Trúc Lâm.

Tên huý: Trần Thuyên

Năm 1293, sau khi đánh tan được quân xâm lược Nguyên - Mông, vua Nhân Tông về làm Thái Thượng hoàng nhường ngôi cho con mình là Trần Thuyên, tức Trần Anh Tông.

Ông cũng là vị vua đức độ, anh minh. Đất nước lúc bấy giờ vua hiền tôi trung nên tiếp tục phát triển thịnh vượng.

Tên huý: Trần Mạnh

Năm 1314, vua Anh Tông nhường ngôi hoàng đế lại cho con trai của mình là Trần Mạnh, tức Trần Minh Tông, lui về làm Thái Thượng hoàng.

Ông tiếp tục truyền thống của các tiên đế, coi trọng kẻ sĩ nên đất nước có nhiều hiền tài giúp sức.

Tên huý: Trần Vượng

Năm 1329, Trần Minh Tông lui về làm Thái Thượng hoàng, nhường ngôi cho con trai thứ là Trần Vượng, tức Trần Hiến Tông.

Ông được xem là vị vua “lấy vì” do thực quyền đều do Thái Thượng hoàng Minh Tông nắm giữ.

Tên huý: Trần Hạo

Năm 1341, vua Hiến Tông mất mà không có con nối dõi nên Thái Thượng hoàng Minh Tông đã lập con thứ 10 của mình, em của Hiến Tông là Trần Hạo làm vua, tức Trần Dụ Tông.

Do được Thái Thượng hoàng chăm lo mọi việc từ trong ra ngoài nên vua Dụ Tông chỉ biết ham chơi hưởng lạc.

Năm 1357, Thái Thượng hoàng Minh Tông mất, đất nước bắt đầu rối ren, gian thần hoành hành.

Tên húy: Cung Định Vương Trần Phủ hoặc Trần Thúc Minh

Năm 1369, Dụ Tông mất, do không có con nên vua lập Nhật Lễ làm vua.

Nhật Lễ là người dị tộc vốn không mang họ Trần, là con riêng của vợ Trần Nguyên Dục – một người anh của Dụ Tông.

Nhật Lễ kém tài, kém đức lại có ý định đổi sang họ tộc của mình là Dương nên khiến quần thần vô cùng bất bình.

Trần Phủ là anh của Dụ Tông đã hợp mưu phế thuất Nhật Lễ để lên ngôi hoàng đế, tức Trần Nghệ Tông.

Vua cung kính, kiêm ước thì có thừa mà quyết đoán, cương nghị thì không đủ nên nạn bên trong đã được dẹp yên nhưng giặc bên ngoài là giặc Chiêm Thành hoành hành ngang ngược.

Tên huý: Trần Kính

Năm 1372, Nghệ Tông nhường ngôi lại cho em là Trần Kính, tức Duệ Tông, rồi lui về làm Thái Thượng hoàng.

Duệ Tông là người có tài nhưng tính tình tự phụ. Trong thời gian này giặc Chiêm Thành vẫn hay xâm lấn, cướp phá ở biên cương.

Tên huý: Trần Hiện

Năm 1377, vua Duệ Tông thân chinh dẫn 12 vạn quân đánh nước Chiêm Thành. Do khinh thường quân địch nên vua đã rơi vào bẫy phục kích mà tử trận.

Thái Thượng hoàng Nghệ Tông thương tiếc nên lập Trần Hiện là con vua Duệ Tông làm hoàng đế, tức Trần Phế Đế.

Lúc này bên trong thế lực của họ Hồ đang rất lớn mạnh, bên ngoài phía Nam có giặc Chiêm Thành, phía Bắc có giặc nhà Minh.

Tên huý: Trần Ngung

Phế Đế biết được dã tâm của Hồ Quý Ly nên âm thầm tìm cách trừ khử. Hồ Quý Ly biết được bèn xui với Thượng hoàng Nghệ Tông. Nghệ Tông nghe lời phế bỏ Phế Đế rồi đưa con út của mình là Trần Ngung lên ngôi, tức Trần Thuận Tông. Thuận Tông tuổi nhỏ nhu nhược nên mọi quyền hành đều tập trung vào tay Hồ Quý Ly.

Sau khi giết được vua Chiêm Thành là Chế Bồng Nga thì mặt trận phía Nam xem như tạm ổn nhưng nội loạn bên trong xem ra ngày càng hỗn loạn.

Tên huý: Trần An

Năm 1398, Hồ Quý Ly ép vua Thuận Tông nhường ngôi lại cho con nhỏ mới được 2 tuổi là Trần An, tức Thiếu Đế.

Họ Hồ còn ép Thuận Tông đi tu và đã cho người theo để ám sát. Thiếu Đế tuổi còn quá nhỏ nên họ Hồ từ đó tung hoàng trong triều đình.

Thiếu Đế ở ngôi được 1 năm thì bị ông ngoại là Hồ Quý Ly cướp ngôi, chấm dứt 175 năm cai trị của nhà Trần.

Trần Thủ Độ sinh năm 1194, quê Lưu Gia, Tinh Cương, hương Đa Cương (nay là làng Lưu Xá, xã Canh Tân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình). Trần Thủ Độ là người có công sáng lập ra triều Trần, được vua phong làm Quốc thượng phụ rời Thái sư. Bằng tài năng, uy tín của mình ông đã củng cố nước Việt vững mạnh cả về chính trị, kinh tế, quân sự… Ông có vai trò quan trọng trong thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ nhất (1258), lưu danh với câu nói bất hủ: Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo.

Trần Thủ Độ là công thân sáng lập Triều Trần và nắm quyền lãnh đạo đất nước khoảng gần 40 năm (1226 – 1264). Ông mất tháng Giêng, năm Giáp Tý 1264, thọ 71 tuổi.

Trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ, Trần Thủ Độ có vai trò hết sức quan trọng. Tháng 12 năm Đinh Tỵ (tức tháng 1/1258), quân Mông Cổ, sau khi tiêu diệt nước Đại Lý (Vân Nam), đã tiến vào lưu vực sông Hồng. Thế giặc rất mạnh. Quân Đại Việt bị đánh lui, vua Thái Tông phải bỏ Thăng Long rút xuống phía nam. Vua ngự thuyền nhỏ đến thuyền em ruột là Thái úy Trần Nhật Hạo hỏi kế. Nhật Hạo lấy ngón tay chấm nước viết hai chữ ‘Nhập Tống’ ở mạn thuyền, ý khuyên vua nên chạy sang nhờ vả nước Tống. Vua bèn rời thuyền đến hỏi Thái sư Trần Thủ Độ, Trần Thủ Độ trả lời:
– Đầu tôi chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ đừng lo!

Vào lúc gay go nhất của cuộc kháng chiến, câu trả lời đanh thép ấy của ông đã giữ vững được tinh thần dám đánh và quyết thắng của quân dân Đại Việt trong cuộc phản công quyết liệt đánh vào Đông Bộ Đầu ngày 29/1/1258, buộc quân Mông Cổ phải rút chạy về nước.

Trần Thủ Độ xứng đáng được xếp vào hàng những nhân vật kiệt xuất, đi đầu trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước trong lịch sử dân tộc.