Bộ đội Trung đoàn 102, Đại đoàn 308 nghiên cứu kế hoạch đánh thị trấn phố Lu, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai trong chiến dịch Lê Hồng Phong 1, 2/1950

Chiến dịch Lê Hồng Phong I (7/2-15/3/1950), chiến dịch tiến công của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam vào phòng tuyến quân Pháp trên địa bàn 2 tỉnh Lào Cai, Yên Bái, do Bộ tổng tư lệnh tổ chức, chỉ huy nhằm diệt một bộ phận sinh lực địch, làm tan rã khối nguỵ quân người Thái, phá vỡ phòng tuyến Yên Bình Xã - Bảo Hà - Nghĩa Đô, mở rộng căn cứ địa Tây Bắc, mở thông đường liên lạc quốc tế.Tư lệnh chiến dịch Bằng Giang, chính uỷ Song Hào.

Lực lượng tham gia gồm Trung đoàn bộ binh 102, Tiểu đoàn bộ binh 11 (Đại đoàn 308), Trung đoàn bộ binh 165, Tiểu đoàn pháo binh 40 và 10 trung đội bộ đội địa phương; quá trình chiến đấu được tăng cường Trung đoàn bộ binh 209. Lực lượng địch có Tiểu đoàn bộ binh 2 (người Thái) và hơn 1.000 lính dõng đóng ở Phố Lu, Nghĩa Đô, Khánh Yên, Cốc Lếu, Lào Cai; lực lượng cơ động ứng chiến ở Lào Cai có 300 lính Âu - Phi và 800 lính khố đỏ. Đêm 7/2 ta triển khai chiến đấu bị lộ, địch đã đề phòng và tăng cường tuần tiễu, canh gác.

Trên hướng chủ yếu, 8-12/2 Trung đoàn 102 được tăng cường Tiểu đoàn 11 và Tiểu đoàn pháo binh 40, ba lần tiến công Phố Lu mới dứt điểm nhưng bị tiêu hao nặng; tại Bảo Thắng, bộ đội địa phương san bằng đồn Bền Đền (26/2), tiến công buộc địch rút chạy khỏi đồn Làng Cù (27/2), giải phóng các xã Xuân Giao, Gia Phú.

Trên hướng thứ yếu, Tiểu đoàn 115 và một bộ phận Tiểu đoàn 542 (Trung đoàn 165) đánh phân khu Nghĩa Đô ba lần đều không thành công, chuyển sang bao vây; 9/2 một tiểu đoàn của Trung đoàn 165 cùng với bộ đội địa phương tiến công buộc địch rút chạy khỏi Bản Lầu, sau đó tiến hành vũ trang tuyên truyền và tổ chức đánh địch từ Lào Cai, Bản Phiệt đến phản kích... Phối hợp với chiến dịch, LLVT địa phương tỉnh Yên Bái và huyện Văn Bàn kiềm chế địch ở Ca Vịnh, Võ Lao, Phong Dụ, giải phóng một số thôn, xã, buộc địch phải tăng cường thêm lực lượng phòng thủ Lào Cai. Bị uy hiếp mạnh, 10/3 địch rút chạy khỏi Nghĩa Đô, nhưng ta cũng không còn điều kiện phát triển, phải kết thúc chiến dịch (15/3).

Kết quả ta diệt và bức rút 9 vị trí, phá vỡ một phần phòng tuyến Tây Bắc, diệt, bắt và gọi hàng gần 500 địch, thu gần 400 súng các loại...