Bác Hồ giao nhiệm vụ cho đồng chí Lê Quảng Ba, Tư lệnh Chiến dịch Thập Vạn Đại Sơn, 5/1949

Chiến dịch tiến công quân Quốc dân đảng Trung Quốc trên địa bàn các huyện Long Châu, Khâm Châu, Phòng Thành (Trung Quốc) do bộ đội Việt Nam phối hợp với Giải phóng quân Trung Quốc tiến hành theo đề nghị của Đảng Cộng sản Trung Quốc, nhằm giúp Cách mạng Trung Quốc xây dựng vùng giải phóng ở biên khu Điền Quế - Việt Quế, chuẩn bị địa bàn cho chủ lực Giải phóng quân Trung Quốc tiến xuống Hoa Nam. Tư lệnh chiến dịch Lê Quảng Ba, Chính trị uỷ viên Trần Minh Giang.

Lực lượng tham gia: Việt Nam có 4 tiểu đoàn bộ binh tổ chức thành hai chi đội (28 và 6), 2 đại đội địa phương của tỉnh Lạng Sơn; Trung Quốc có 3 tiểu đoàn, 2 đại đội giải phóng quân và một số đội vũ trang, du kích địa phương. Lực lượng địch ở khu Long Châu có 2 trung đoàn bảo an và nhiều đội bảo vệ, tuần sát, dân đoàn địa phương; khu Khâm Châu, Phòng Thành có 3 trung đoàn.

Đầu tháng 6/1949, bộ đội Việt Nam hành quân qua biên giới theo hai hướng:

Hướng tây Thập Vạn Đại Sơn, Chi đội 28 chia 2 mũi cùng Lực lượng vũ trang Cách mạng Trung Quốc tiến công Thủy Khẩu, Hạ Đống ngày 10-12/6, đánh chiếm La Hồi ngày 14/6, diệt viện ở Độc Sơn ngày 15/6; bao vây đồn Nam Quan bức địch rút khỏi Ải Khẩu, Bằng Tường và nhiều vị trí khác, tiến công thị trấn Ninh Minh ngày 1/7, áp sát thị xã Long Châu kết hợp chặn viện; từ ngày 5/7, để lại một bộ phận phối hợp đánh địch và củng cố cơ sở ở vùng Nam Quan - Ải Khẩu.

Hướng đông Thập Vạn Đại Sơn, Chi đội 6 hành quân qua dãy Thập Vạn Đại Sơn đến Pắc Lầu, cùng Lực lượng vũ trang cách mạng Trung Quốc bao vây tiến công bức địch rút khỏi Trúc Sơn, Nà Lương, Vòng Chúc, đánh gặp địch ở Mào Lẻng, Quan Đường, phục kích tại On Mộc; phối hợp với du kích địa phương tiễu phỉ, củng cố vùng mới giải phóng, đến cuối tháng 10/1949 rút quân về nước.

Trong Chiến dịch Thập Vạn Đại Sơn, bộ đội Việt Nam đã cùng Lực lượng vũ trang cách mạng và nhân dân Trung Quốc diệt và làm tan rã nhiều đơn vị quân Quốc dân đảng, giải phóng nhiều thị trấn, làng, xã, góp phần củng cố và mở rộng căn cứ địa cách mạng Trung Quốc ở vùng Hoa Nam, đồng thời tạo thuận lợi cho hoạt động của ta ở vùng Đông Bắc Việt Nam, ngăn chặn tàn quân Quốc dân đảng Trung Quốc tràn xuống Cao Bằng, Lạng Sơn, Hải Ninh.